Smaakbehoud

[Ribbon]

Bij het roken van Solani Silver Flake valt me iets op wat me ook al eerder bij andere blends is opgevallen. Als ik het in een grotere kop rook verliest hij na ongeveer halverwege aan smaak. Echt genieten doe ik die 'tweede helft' niet meer.
Als ik dezelfde tabak in een kleine kop rook blijft de smaak echter een stuk langer behouden. De hele sessie is dan een stuk bevredigender.

Waar heeft dit precies mee te maken. Bij latakia is bekend dat de grote en vorm van de kop veel invloed kan hebben op de smaak, maar toch lijkt me dit (gevoelsmatig) een ander verhaal. Heeft het met de hoeveelheid tabak te maken, of spelen andere dingen een rol?

[dewitte]

Ik begrijp wat je bedoelt.
Daarom dat ik enkel nog relatief kleine pijpen wil. Waarom het zo is weet ik ook niet. Ik weet alleen van mezelf dat ik liever twee pijpen van een half uur rook dan 1 van een uur.

[Ribbon]

Ik heb gemerkt dat sommige tabakken (die meestal kwalitatief hoger aangeschreven staan) ook in grotere koppen goed blijven smaken. Verder ben ik het wel met je eens; kleinere koppen hebben ook mijn voorkeur, mede om de reden die ik hierboven beschrijf.

[Winslow Collector]

Heeft veel met de samenstelling van de aromastoffen te maken, waarom de ene tabak langer op smaak blijft dan de ander. In een kleinere pijp is de rooksessie normaal gesproken korter en blijven de smaken/aroma's "dus" ook langer aanwezig.

Je kunt even zoeken op Arno's blog, daar heb ik een tijd geleden in 2 delen een stukje geschreven: "Who is afraid of Chemistry?" Daar moet je dan wel even in de oudere artikelen neuzen.
Daar kun je mogelijk meer verklaring vinden, wel een beetje scheikunde, maar niet op al te diep niveau.

[Eelco]

Flakes branden (als het goed is) vrij langzaam en mijn ervaring is dat deze het beste tot hun recht komen in kleinere pijpen. Wellicht dat Winslow Collectors artikelen scheikundig verklaren waarom (ik heb ze nog niet gelezen). Ik vermoed dat het iets met suiker en de nadelige werking van tabaksvocht (of hitte?) te maken heeft. Blends met een (geringe) hoeveelheid latakia, zoals Balkan Passion, vragen juist weer om een grotere kop - en de tweede helft, vooral het allerlaatste beetje, smaakt juist extra intensief.

Nog een reden kan zijn dat je smaakpapillen na een half uurtje gewoon moe zijn, en de slijmhuid wat droog door het roken. Dat is sowieso iets waar je op moet letten, niet alleen vanwege de smaak, maar ook voor de algemene gezondheid van je tandvlees en verhemelte (aldus mijn tandarts, die - terecht overigens - plichtsgetrouw altijd even zeurt ).

[Ribbon]

Heeft veel met de samenstelling van de aromastoffen te maken, waarom de ene tabak langer op smaak blijft dan de ander. In een kleinere pijp is de rooksessie normaal gesproken korter en blijven de smaken/aroma's "dus" ook langer aanwezig.

Ik vermoedde al dat ik bij dat artikel terecht zou komen .

Als ik het goed begrijp gaat het om de hoeveelheid koolstof-atomen. Is het zo dat bij een langere rooksessie (grotere kop) meer koolstof-atomen met aroma verbranden/ verdampen voordat de werkelijke verbranding (de gloeiende tabak) plaatsvindt? Dit zou logischerwijs smaakverlies tot gevolg kunnen hebben.

Een andere gevolgtrekking die ik dan maak is dat in sommige tabakken meer koolstof-atomen bevatten. Er zijn blends die hun smaak blijven behouden, ook in grote(re) koppen.

Ik vermoed dat het iets met suiker en de nadelige werking van tabaksvocht (of hitte?) te maken heeft. Blends met een (geringe) hoeveelheid latakia, zoals Balkan Passion, vragen juist weer om een grotere kop - en de tweede helft, vooral het allerlaatste beetje, smaakt juist extra intensief.

En waarom is dat bij bepaalde blends (zoals je beschrijft: met latakia) zo? Hier schijnt het tabaksvocht minder of zelfs een positieve invloed te hebben op de smaak.

Nog een reden kan zijn dat je smaakpapillen na een half uurtje gewoon moe zijn, en de slijmhuid wat droog door het roken.

Dit zou er ook mee te maken kunnen hebben. Maar echt snel en veel roken doe ik niet. Ik leg mijn pijp regelmatig even te rusten, drink wat etc., maar toch, je hebt een punt.

[Winslow Collector]

Hoi Robb,

Sorry dat ik geen tijd heb om het (voor zover ik er iets van snap) uit de doeken te doen.

Maar grofweg kun je de redenen zoeken in:
- Samenstelling (aroma-)moleculen in de tabak, veel koolstofatomen in een aroma-molecuul met een verdampingstemperatuur van ruim 4500 °C gedragen zich anders dan aromastoffen die bij 200 °C al verdampt zijn. En dat laatste zijn de meeste al. Een smeulende tabak is ongeveer 500 °C en wanneer we even aan de pijp lurken gaat die temperatuur kortstondig omhoog tot zo'n 700 °C. Je snapt dan meteen wat er met (aroma-) moleculen gebeurt die opgebouwd zijn uit stoffen (atomen) die rond of onder de 200-250 °C al verdampen.
- Tevens zorgen de C-atomen voor een hogere molecuul-massa en dat heeft er ook mee te maken.
- De structuur van de moleculen is van belang, de ene structuur valt gemakkelijker uiteen dan de andere bij, in ons geval, verwarming.
- Vocht is ook een punt, maar wellicht meer voor de (intensiteit van de) roomnote: aroma-moleculen die meeliften met de waterdamp/condens.

Wat Eelco schrijft, smaakpapillen moe, zou kunnen. Ik wil hierbij een kleine nuance inbrengen: het gaat niet zozeer om de smaakpapillen, maar juist om de geur-receptoren in onze neus; onze smaakpapillen kennen maar 5 verschillende smaken (zoet, zuur, zout, bitter en umami), al die honderden/duizenden dingen die wij "proeven" worden door onze neus waargenomen. Wij "proeven" dus geen aarbeien uitsluitend met onze smaakpapillen, maar onze hersenen combineren het gehalte zoet en zuur van de smaakpapillen, met de aroma's van onze neus, de "feeling" van de structuur van de aardbei (vruchtvlees, pitjes) en als belangrijkste onze "interne databank" met al onze geheugens aan aroma's, smaken, voedsel, drank, enz.

En die receptoren in onze neus "wennen" aan geur, of in ieder geval onze hersenen wennen eraan en laten het "nieuwe" van de geur uit onze waarneming weg-ebben. Stap bijvoorbeeld eens een koeienstal binnen, en je ruikt duidelijk de koeien en de mest. Na een tijdje raak je gewend aan die geur en "stinkt" het niet meer. Zo heb ik vroeger enkele projecten in vuilverbrandingsinstallaties gedaan (Roteb, Gevudo, AVI-West) en als je 's morgens binnenkwam verging je eetlust vanwege de "vuilnis-lucht", maar 's middags at je zonder last gewoon je boterhammetje.
Dus, mijns inziens, reageert de combi "neus + hersenen" alleen op nieuwe geuren. Aan bestaande geuren wennen we dus en dat zou zeker met jouw vraag te maken kunnen hebben.

Probeer het maar eens, als je bij iemand anders in huis binnenkomt. Daar hangt een andere geur dan bij jou thuis of buiten waar je vandaan komt. En na enkele minuten ruik je dat "andere huis" niet meer; jouw hersenen registreren de nieuwheid van die geur niet meer en "slaat geen alarm" voor wijzigingen in het aroma. Behalve om te genieten van eten, drinken en andere zaken die lekker ruiken, heeft onze geur ook een alarmeringsfunctie, daarom registreren we veranderingen in geur.

[Ribbon]

Gewenning dus. Interessante gedachte; een kleine kop is al op voordat je aan het aroma gewend bent. In een grote kop heb je meer tijd om te wennen en wordt de smaak dus op den duur minder waargenomen...

Ik merk dat al deze antwoorden zeker hout snijden, maar ook de vragen slechts deels beantwoorden. Zo blijven er toch wat mysterieuze kanten aan dat pijproken zitten.

[Winslow Collector]

Ik merk dat al deze antwoorden zeker hout snijden, maar ook de vragen slechts deels beantwoorden. Zo blijven er toch wat mysterieuze kanten aan dat pijproken zitten.

En zal zeker ook een combinatie van factoren/redenen zijn. Dat maakt het nóg interessanter.

[Bommel]

Als hondenbezitter heb ik geleerd waarom onze A&A vaak met de snuit overal aan ruiken.
Vooral als pup moet dit getimuleerd worden want hierdoor wordt de databank gevoed.
Die databank wordt in het verdere leven gebruikt voor herkenning en dagelijks aangevuld.
Om een voorbeeld te geven, toen Abby als pup voor het eerst een zwijn rook gingen haar haren recht overeind staan en school ze achter mijn benen en begon te piepen en te keffen toen het zwijn tientallen meters uit de bossages kwam gelopen.
Enkele dagen later was er de herkenning tijdens zo'n zelfde ontmoeting maar toen was ook haar gedrag veel rustiger.
Het is een beetje raar voorbeeld maar dat geeft aan dat de neus ook voor de mens een belangrijk orgaan is om zaken en omgeving te herkennen.
Als de herkenning daar is dan belanden we in een andere fase, is het fijn of niet, en wat er tussen ligt.
Het zelfde heb ik met tabak.
In het verleden was ik een Alsbo Black fan maar op dit moment ligt mijn interesse heel anders.
Bijvoorbeeld bij DTM Honeydew en bij flakes als Janneman.
Naar mijn gevoel een heel andere hoek en ik beleef de smaak tot op de bodem en dat had ik niet bij Alsbo Black.

[Wowbagger]

Neus is voor ons mensen helemaal niet zo'n belangrijk orgaan. Toen we zeer lang geleden als apen in de bomen slingerden hebben we die geurreceptoren omgewisseld voor een beter zicht.
Eigenlijk moeten we dus hele dagen naar onze pijp en tabak zitten staren.

[teunis]

Neus is voor ons mensen helemaal niet zo'n belangrijk orgaan. Toen we zeer lang geleden als apen in de bomen slingerden hebben we die geurreceptoren omgewisseld voor een beter zicht.
Eigenlijk moeten we dus hele dagen naar onze pijp en tabak zitten staren.

Al is het zicht ons belangrijkste orgaan, de reuk en het gehoor zijn navenant belangrijk! Bovendien zijn deze organen minder snel van de wijs te brengen dan het zicht. Als orgaan ondergewaardeerd doen ze de hele dag hun werk vaak zonder dat je het merkt. Probeer maar eens eerst te ruiken en horen en dan pas te zien. Het zal je verbazen hoe vaak je alle relevante info al geregistreerd hebt, zonder te hoeven kijken!

De geur van vers gebakken roomboterkoekjes doet je in gedachten direct weer bij oma in de keuken belanden en bij de geur van hooi moet je meteen weer denken aan die keer met dat meisje... Afijn je begrijpt me wel. Ook gehoor werkt zo. Kijken naar koekjes of hooi roept de gedachten niet op.
De klanken van bijvoorbeeld muziek roepen een eigen wereld in je gedachten op. Kijken naar een viool spelende kleuter met het geluid uit is ronduit saai en op een of andere wijze zelfs pervers.
Het horen van een brandweersirene (en lokaliseren waar die heen gaat) gecombineerd met de brandlucht verteld je eerder dat de BBQ bij de buren twee straten verderop serieus wedijvert met Pasen dan het zien van de vlammen boven het dak uit. Dat duurt namelijk even, maar neus en oren hebben je al alles laten weten wat je moet weten.

[Bommel]

Neus is voor ons mensen helemaal niet zo'n belangrijk orgaan. Toen we zeer lang geleden als apen in de bomen slingerden hebben we die geurreceptoren omgewisseld voor een beter zicht.
Eigenlijk moeten we dus hele dagen naar onze pijp en tabak zitten staren.

Toch ben ik het niet met je eens Wowbagger.
We reageren nog steeds op geuren, loop maar eens een parfumerie in en ruik maar eens rond wat het andere geslacht aan luchtjes op de huid spenkelen, soms gieten naar mijn mening.
We zijn meer gefocust geraakt op uitstraling in combinatie met parfum en niet meer op de natuurlijke lichaamsgeur.
Dat is niet ge-evolueerd, maar we zijn ons steeds meer gaan bepoederen en besprenkelen met extracten, vaak opgedrongen door commercie en ook de opkomende hygiene in het verleden.
Het zelfde geldt voor onze smaak, geheel verpieterd door de commercie, te veel zouten en zoetstoffen die zijn toegevoegd aan ons voedsel om de kunstmatige smaakstoffen te versterken.
En zo is het ook met tabak, veel smaakjes hebben weinig tot niks te maken met de eigenlijke tabak.
Sommige tabaksmerken hebben nog wel pure tabak, maar ook deze is bewerkt in het droog, pers proces.
We zijn puur natuur niet meer gewent en dat hebben we aan ons zelf te danken en niet omdat we onze ogen beter zijn geen gebruiken.
Ik kan nog steeds niet goed zien in het donker maar de gemiddelde aap wel.

[Wowbagger]

Wist niet dat jullie kwaad werden!
Ik heb het wellicht wat gechargeerd omschreven maar van alle zoogdieren zijn we een van de slechtste qua reuk. Overigens maar goed ook, op een feestje kijk ik liever naar een mooie dame dan dat ik mijn neus onder haar achterste plant.

[Bommel]

Wist niet dat jullie kwaad werden!
Ik heb het wellicht wat gechargeerd omschreven maar van alle zoogdieren zijn we een van de slechtste qua reuk. Overigens maar goed ook, op een feestje kijk ik liever naar een mooie dame dan dat ik mijn neus onder haar achterste plant.

Ons volk word toch nooit kwaad, Wowbagger.
Ik wilde gewoon recht zetten wat naar mijn idee een beetje gebogen was.
Maar kwaad....geenszins. [-X

[teunis]

Ik kan nog steeds niet goed zien in het donker maar de gemiddelde aap wel.

Met jouw hele stuk eens behalve het gequoteerde. De apen die overdag actief zijn zien in het donker niet beter dan wij. De grote groep halfapen die vooral nocturaal zijn zien wel beter, maar kunnen overdag weer minder zien. Dit geheel off-topic.

On-topic: ik denk dat het een samenspel van de aangedragen oorzaken zijn, en dat BIBO en Elwood no. 1 zo zwaar in de aroma's gebadderd zijn dat zelfs in de misthoorn van Sherlock nog tot het einde toe de "smaak" aanwezig blijft.

Latakia is een ander fenomeen, dit heeft met de productiewijze te maken en niet met een aroma. Evenzo met baai, VAPER's of Burley, de natuurlijke smaakbeleving blijft tot de laatste kruimel tabak aanwezig.

[teunis]

Wist niet dat jullie kwaad werden!
Ik heb het wellicht wat gechargeerd omschreven maar van alle zoogdieren zijn we een van de slechtste qua reuk. Overigens maar goed ook, op een feestje kijk ik liever naar een mooie dame dan dat ik mijn neus onder haar achterste plant.

Zoals de heer van stand al vermelde, kwaad geenszins, alleen scherp reagerend om de boel spannend te houden. En voor wat betreft de dame, als ik zo dichtbij mag en kan komen als jij suggereerde, dan mag jij van mij best kijken hoor. Ik heb dan wat anders te doen!

[Eelco]

Als die ene aap waarvan we geëvolueerd zijn, niet toevallig een snotneus had gehad, hadden we zonder zakdoeken kunnen leven.

Maar het is eigenlijk best raar, dat wij in vergelijking met andere dieren zo'n onderontwikkeld reukorgaan hebben, en dat desondanks geur zo'n belangrijke rol in ons leven speelt. Geuren dringen zich onherroepelijk op en laten herinneringen na, hele dierbare en hele vervelende. Interessant is dat wij geuren heel sterk indelen in 'vies' en 'lekker'. Honden doen dat niet (voor zover ik weet, ik heb Lytse er nog niet op kunnen betrappen). En afgezien van vieze geuren die gevaar of viezigheid betekenen (denk aan schimmel, brand, ontbindend weefsel) doen we dat ook met minder gevaarlijke geuren (supermarktparfum, Franse kaas, kool) - en veel van die 'vieze' geuren worden vaak 'lekker' (of ook omgekeerd, supermarktparfum) als je ze vaker ruikt. En de meningen over geuren lopen nogal uiteen.

Zo ook dus met tabak - en daarmee zijn we weer on-topic. Crowd-pleasers, aromatische tabakken, zijn voor veel mensen de instap in het pijproken. Er zijn pijprokers die bewust blijven hangen bij de aromatische tabakken, andere ontwikkelen een voorkeur voor ongesausde tabakken (Virginia, Perique) of tabakken die 'stinken' (Latakia). Met name Latakia roept heftige reacties op. Ik vind Latakia overigens wel lekker ruiken, omdat ik de geur associeer met de lekkere smaak (wat weer voor het grootste gedeelte door de geur wordt bepaald) - net zoals ik Franse kazen heerlijk vind ruiken, omdat ze lekker smaken.

Het idiote is dat de geur van een pijp die je zelf niet rookt weer heel anders (lekkerder, intensiever) is dan de geur van de pijp die je zelf rookt (er zijn mensen die beweren dat je 'je eigen pijp niet kunt ruiken', wat in ieder geval niet 100% klopt). Ook hier speelt gewenning weer een rol, denk ik (na een paar minuten in het gezelschap van de pijproker is het effect een stuk minder). En dat roept de vraag op wat nu precies de 'smaakbeleving' is die wij nastreven met onze rare hobby met verschillende houten stokjes en de gedroogde bladeren die wij er in stoppen.

[Winslow Collector]

Het idiote is dat de geur van een pijp die je zelf niet rookt weer heel anders (lekkerder, intensiever) is dan de geur van de pijp die je zelf rookt (er zijn mensen die beweren dat je 'je eigen pijp niet kunt ruiken', wat in ieder geval niet 100% klopt). Ook hier speelt gewenning weer een rol, denk ik (na een paar minuten in het gezelschap van de pijproker is het effect een stuk minder). En dat roept de vraag op wat nu precies de 'smaakbeleving' is die wij nastreven met onze rare hobby met verschillende houten stokjes en de gedroogde bladeren die wij er in stoppen.

Hier ging het stukje op Arno's blog eigenlijk over: waarom is een roomnote voor anderen anders dan de geur voor de pijproker zelf.

[Godfrey59]

Geur en het onderscheiden van dat alles kun je leren te ontwikkelen . Parfumeurs bij grote namen als chanel , Dior etc hebben de best betaalde baan bij de merken omdat ze geleerd hebben veel meer geuren te onderscheiden dan de gemiddelde mens .

Godfrey

[Winslow Collector]

Inderdaad Godfrey, helaas kun je maar een deel leren. Je zult er, voor een deel, ook een natuurlijke aanleg voor moeten hebben.

Met welke "natuurlijke gaven" op neus-gebied je ook bent geboren, een beter niveau van ruiken, herkennen en benoemen is absoluut te leren. Maar van een "geur-barbaar" zoals ik (helaas) is echt geen topniveau van te maken hoor. En dat geldt voor velen.

Hoe het in de parfum-wereld is, weet ik niet. In de wereld van de whisky moet een volleerd en ervaren "Neus", circa 200 aroma's kunnen herkennen... EN BENOEMEN. Dat is 50% van de aroma's die in whisky voorkomen. Je begrijpt, dat dit werk/talent slechts enkelen gegeven is.